Historische Vereniging "De Zijpe"

Zoekresultaat:    Molens   (in veld: Rubriek)     

Aantal gevonden publicaties : 8   (uit: 1265)	Uitgebreid zoeken
Gesorteerd op:  Artikelnummer

1.

Artikelnummer: 2013022424   Molen De Hoop draait weer ZHB 2013-02;   auteur: Kooij, J. (Jan)

2.

Artikelnummer: 2007030311   Over windmolens en de Zijpe ZHB 2007-03;   auteur: Otter, C. (Cees)    (1750-2000) De vroegste molens werden gebruikt voor het malen van graan voor het dagelijks brood van onze voorouders. Zo ontwikkelde zich bijvoorbeeld in de Zaanstreek een uniek industriegebied dat rond 1750 al 650 molens telde. Een groot aantal van deze molens was ingericht voor het zagen van boomstammen tot balken, planken of wagenschotten. Alleen op plaatsen waar de taak van meerdere molens door een enkel stoomgemaal kon worden overgenomen, gebeurde dat wel. Als er ergens nog vraag was naar een windmolen, bijvoorbeeld als korenmolen in een dorp, dan werd er in de regel een molen gebouwd uit onderdelen van elders gesloopte molens. Aanvankelijk zocht de vereniging naar middelen die de molens beter in staat moesten stellen het hoofd te bieden aan de veranderende eisen van het bedrijfsleven. De vereniging heeft op alle mogelijke manieren getracht de bedreigde molens te behouden door moleneigenaren te adviseren, verzoekschriften in te dienen bij overheidsinstanties, protesten te richten aan elektriciteitsmaatschappijen die bij elektrificatie van een maalbedrijf of poldermolen de eis stelden dat per jaar een minimale hoeveelheid elektriciteit moest worden afgenomen, wilde men kunnen profiteren van een acceptabel tarief. De inspanningen van de Vereniging “De Hollandsche Molen” hebben ertoe geleid dat er veel molens aan de sloophamer zijn ontsnapt, maar nog lang niet allemaal. oVER WindmoLEns En dE ZijpE Kees Otter Zo kon men bijvoorbeeld niet voorkomen dat het unieke windbemalingsysteem van de Schermer verloren ging. Van de ruim 50 molens bleven er tenslotte slechts 11 gespaard. Het geweld van de Tweede Wereldoorlog vernietigde nog eens 171 molens, terwijl er 52 werden beschadigd. Pas in 1961, na het van kracht worden van de Monumentenwet was het voortbestaan van de resterende molens min of meer zekergesteld. Er werden in de loop der jaren tal van regionale en plaatselijke molenstichtingen in het leven geroepen, die allemaal tot doel hadden de molens in hun eigen gebied te behouden en waar nodig te restaureren. De Rijksdienst voor de Monumentenzorg te Zeist stelde molendeskundigen aan die ieder de zorg voor de molens van 3 tot 5 provincies op zich gingen nemen. Het Gilde van Vrijwillige molenaars Er kwam nog een ander probleem om de hoek kijken bij de instandhouding van de molens. Molens moeten draaien. Het doel van het gilde was alle draai- en maalvaardige molens te laten draaien en daarmee het aftakelingsproces te vertragen. Met de opleiding werd bereikt dat op practisch alle molens in ons land waarop geen beroepsmolenaar meer actief was een gediplomeerd vrijwillige molenaar kon worden ingezet. De polderafdelingen werden ieder met een hoofdletter aangeduid, evenals de bijbehorende molens. Situatieschets molens. Verdwenen molens zijn gemerkt met kruisje. Onze molens zijn lange tijd buiten gevaar gebleven, totdat in de tweede helft van de jaren twintig van de vorige eeuw de kabels van het Provinciale Elektriciteitsbedrijf voor Noord-Holland (PEN) de Zijpe binnendrongen. Deze nadelen zullen zeker een rol hebben gespeeld bij de keuze van een dieselmotorgemaal in of in plaats van sommige molens. molens die verloren gingen - Voor molen Z(uider)M werd in 1924 toestemming gegeven om in de bestaande molen de eerste elektrische installatie aan te brengen, bestaande uit een 10 pk draaistroommotor van het fabrikaat Heemaf te Hengelo, gekoppeld aan een verticale propellercentrifugaalpomp van Machinefabriek Stork & Co N.V. ook te Hengelo. Laatste molenaar was S. Lobregt. oprichting van stichting “de Zijper molens” Tijdens een clubavond van de kegelclub “De Omsmijters” te Schagen kwam het gesprek op de steeds slechter wordende toestand van de Zijper molens. Sommige molens kon men ronduit een bouwval noemen. Daar moest iets aan gedaan worden! In overleg met de Vereniging “De Hollandsche Molen” werd besloten de Stichting “De Zijper Molens” op te richten. De Stichting stond te popelen om iets te doen aan het verdere verval van de molens, maar ook hier was het tekort aan geld de remmende factor. Mede dank zij de moeizaam verkregen restauratiesubsidies en enkele legaten die zij in het laatste decennium mocht ontvangen, zijn alle negen molens die op dit ogenblik in haar bezit zijn weer in goede staat en, wat bijzonder is, zij kunnen alle weer hun maalfunctie vervullen. De molen LQ is de enige van de tien overgebleven Zijper molens die nog van het Hoogheemraadschap is. De maalfunctie is inmiddels overgenomen door een elektrisch gemaal, maar de molen kan inmiddels weer volledig op windkracht malen en wordt uitstekend onderhouden. de molens die aan de slopershamer ontsnapten . In 1963 werd de molen op de Monumentenlijst geplaatst en in 1967 overgedragen aan de Stichting “De Zijper Molens”. De molen werd in 1963 op de Monumentenlijst geplaatst en kwam in 1967 in handen van de Stichting “De Zijper Molens”. De molen kwam op de Monumentenlijst en werd in 1967 aan de Stichting “De Zijper Molens” overgedragen. Om de toekomst van de molen veilig te stellen verkocht het echtpaar Otter deze in 1999 aan de Stichting “De Zijper Molens”, waarna zij er zelf nog tot mei 2005 in bleven wonen. De molen werd in 1953 op de Monumentenlijst geplaatst en kwam in 1967 in handen van de Stichting “De Zijper Molens”. In overleg met de Stichting “De Zijper Molens” verkocht het polderbestuur de molen met molenaarswoning in 1967 voor ƒ 14.000 aan Vereniging “De Hollandsche Molen”, die hem direct weer doorverkocht aan architect J.B. Ingwersen uit Amsterdam. Na overlijden van de heer Ingwersen kwam de molen in 1999 voor een symbolisch bedrag in bezit van de Stichting “De Zijper Molens”. In 1967 kwam de molen in bezit van de Stichting “De Zijper Molens”. Sinds 1967 is de molen in bezit van de Stichting “De Zijper Molens”. Beide molens draaien op de meeste zaterdagen. Molens zijn er niet alleen voor de toeristen, maar ook voor de Zijpenaren. Dank zij al die vrijwilligers die er voor hebben gezorgd dat genoemde tien molens nog in onze polder staan, kan een ieder nog steeds genieten van deze vernuftige werktuigen uit het verleden. Zonder molens had dit stukje Noord-Holland er nu zeker heel anders uitgezien. Als u toegang heeft tot Internet, bezoekt u dan eens www.zijpermolens.nl en www.molens.nl zie ook: L.F. van Loo, “Fier in de wind”. De Zijper molens, Schagerbrug 2001. Bronnen: Zijper Informatie, 1981 nr. 32, 20 jaar Stichting “De Zijper Molens”. Gildebrief, 1997 nr.1, 25 jaar “Gilde van Vrijwillige Molenaars”, HET BEGIN. Molens in Noord-Holland, Amsterdam 1981.

3.

Artikelnummer: 2001042424   'Fier de wind', De Zijper molens ZHB 2001-04;   auteur: Seveke, J. (Joop)    (1600-2001) Joop Seveke "FIER IN DE WIND", De Zijper Molens. Uitgave van de Stichting De "Zijper Molens, ISBN 90-904692-x Schagerbrug, 2001. Soms teveel, soms te weinig: de molens konden (en kunnen) zowel in- als uitmalen. Voor het feit dat er nog tien in goede staat bestaan en onderhouden worden zijn wij grote dank verschuldigd aan de Stichting de Zijper Molens. Al ruim veertig jaar zetten deze molenliefnebbers zich in voor het behoud door aankoop en herstel en voor het noodzakelijke onderhoud. "Fier in de Wind" is een jubileumuitgave van deze stichting waarvoor Dr. L.F. (Frank) van Loo een boeiende, beknopte molengeschiedenis samenstelde van alles wat met molens, molenaars en molenmeesters te maken had: techniek, schepradmolens en vijzelmolens, binnen- en buitenkruiers, het leven van de molenaars, met aardige, zelfs pikante anekdotes. Naast de talrijke illustraties bij de tekst verdient zeker speciale vermelding het kleurenkatern 'Het Zijper Molen-ABC' met tekst van Klaas Zaal en voortreffelijke kleurenfoto's van alle Zijper molens van Dirk Smit die ook de mooie foto op de omslag maakte.

4.

Artikelnummer: 2001040514   De restauratie van molen D. ZHB 2001-04;   auteur: Otter, C. (Cees)    (1975-1999) Ook hadden wij contact met burgemeester Glijnis van Zijpe, die toen voorzitter van de Stichting De Zijper Molens was. Wij beseften dat de heer Glijnis, die zich erg betrokken voelde bij het wel en wee van de Zijper molens, met deze beslissing niet zo gelukkig zou zijn. De laatstgenoemde was gemeenteraadslid en ook bestuurslid van de Stichting De Zijper Molens. We hadden hiervoor de firma Pelt uit Opmeer gekozen, die een goede naam had (en nog heeft) op het gebied van rietdekken van molens. Omdat de schoorsteen in bewoonde molens altijd op de eerste zolder eindigde en de rook zich dan in het bovengedeefte verspreidde en van daaruit een weg naar buiten moest zien te vinden, had zich in de loop der jaren ook tussen het riet een hoeveelheid roet afgezet. De regeling stond nu echter op het punt afgeschaft te worden, terwijl - voor zover ik het begreep -de Provincie nog een hoeveelheid geld gereserveerd had, die zij ter afsluiting aan enkele molens wilde besteden die van belang konden zijn in een eventuele nood-situatie. De overdracht aan de Stichting De Zijper Molens Het voortbestaan van de molen moest naar onze mening veilig gesteld worden en daarom namen wij begin 1997 al contact op met het bestuur van de Stichting De Zijper Molens om te zien of er een mogelijkheid zou zijn de molen aan hen over te doen.

5.

Artikelnummer: 2001040304   Eerste molenjaren op de F ZHB 2001-04;   auteur: Zaal, K. (Klaas)    (1969-2001) 45Eerste molenjaren op de F Klaas Zaal Toen in het najaar van 1967 een clubje molenvrienden in Leiden voor de eerste maal bij elkaar kwam om van gedachten te wisselen over de oprichting van een molenaars-opleiding, was het met de Nederlandse molens en zeker ook met die van Noord-Holland slecht gesteld. In Schermerhorn gelukte het de Schermermolen-stichting drie molens maalvaardig op te leveren en de stichting De Zijper Molens rondde twee restauraties af. Betere tijden voor de molens leken aan te breken. Men besloot de vrijwillige molenaar een kans te geven en op 15 mei 1970 kreeg ik de sleutels van de molens F en Noorder M aangereikt uit handen van Jac. de Leeuw, hoofd technische dienst van de Zijpe-en Hazepolder. Samen bezochten wij die middag ook de beide molens nog. Het Stichtingsbestuur was hier blijkbaar ook niet zo gelukkig mee en in dat zelfde jaar kreeg de zeilen-maker opdracht voor het maken van nieuwe witte zeilen voor de molens Noorder M, Noorder G en F! Naast malen of draaien behoort een molenaar ook de wiekstanden zoals vreugde en rouw in acht te nemen wanneer daar aanleiding toe is. Ook dit werd door de dezelfde verontruste buurtbewoners opgemerkt en aan het Waterschap doorgegeven met de mededeling dat de molen door de vang was gelopen zodat bij mijn terugkeer de onderste molenwiek met staalkabels verankerd lag! Gelukkig is door het vele draaien met de Zijper molens de traditie van de wiekstanden en het vlaggen weer helemaal teruggekeerd. Op 24 oktober 1971 draaiden er voor het eerst twee molens in de Zijpe en op 24 februari 1973 vindt het eerste overleg plaats tussen de vrijwillige molenaars en het bestuur, het begin van een goede traditie. Op 6 oktober 1973 wordt de eerste Nationale Molendag georganiseerd, in de Zijpe draaien voor het eerst zes molens waaronder de net klaargekomen molen van het Waterschap, de LQ, bediend door Jaap Rentenaar. Daartegenover staan dan weer de fijne momenten wanneer je tijdens natte perioden alle molens vanaf je erf driftig kunt zien draaien om het overtollige water weg te werken.

6.

Artikelnummer: 2001030311   Van houtzaagmolen 'De Nijverheid'tot Stoomhoutzagerij Blaauboer en Cie. ('t Zand) ZHB 2001-03;   auteur: Otter, C. (Cees)    (1860-1890) De overige genoemde molens waren zes of achtkantige bovenkruiers. In 1592 kreeg Cornelis Corneliszoon van Uitgeest octrooi op "Het Juffertje", een primitieve houtzaagmolen waaruit in de Zaanstreek omstreeks 1600 de pattrok werd ontwikkeld. (Afbeelding uit "Hollandse Molens in Aquarel" van jaap Hartog, Purmerend 1986) De op de omslag afgedrukte oude schoolplaat laat zien hoe het er in een houtzaagmolen van het type bovenkruier uitzag. Hij zal zeker in de omgeving ook molens hebben gebouwd en het onderhoud aan bestaande molens hebben uitgevoerd.

7.

Artikelnummer: 2001020314   "De Grote Onbekende" De koren-en pelmolen van Oudesluis ZHB 2001-02;   auteur: Otter, C. (Cees)    (1845-1859) Meer bijzonderheden over beide typen molens vindt u in dit artikel in een apart kader. Al deze molens zijn in de loop van de vorige eeuw afgebroken. Annamolen te Nijmegen en Beatrixmolen te Winssen", waarin de molen die in de bovenstaande acte bedoeld wordt ook ter sprake kwam. " De heer Keurren is de molendeskundige die o.a. voor de molens in Noord-Holland verantwoordelijk is. Omstreeks die tijd werden ook de twee andere molens uitgerust met deze nieuwe vinding, waarop kort daarvoor octrooi was verleend en waarvan men hoge verwachtingen had. Toen het stoomgemaal in 1847 definitiefin gebruik was genomen, besloot het polderbestuur in de vergadering van zaterdag 11 november 1847 te Dreumel: "De molens tot publieke verkoop te brengen en zulks in de meest doelmatige couranten bekend te maken. " Zo gebeurde het dat een advertentie verscheen in o.a. Rijksdienst voor de Monumentenzorg) balDe Uit het genoemde artikel van G.H. Keunen blijkt verder, dat van de drie verkochte molens de Oudendijkse molen terecht kwam in Nijmegen en sindsdien St. Tijdens de openbare verkoping van de molens op 11 december 1847 slaagde hij er in de Wamelsche molen voor ƒ 2345,= te kopen. De betaling van de koopsom moest voor 1 mei 1848 geschieden en de molens moesten voor 1 juni 1848 van de respectieve erven zijn verwijderd. De molens mochten niet verder worden afgebroken dan "tot hoogte der erven waarop zij stonden, tot aan de advertentie in de Oprechte Haarlemsche Courant van zaterdag, 27 november 1847 (Stadsbibliotheek Haarlem). ken der vloer. De oorspronkelijke molen uit Wamel was tamelijk fors, want de vlucht (spanwijdte van de wieken) moet ongeveer 26 meter geweest zijn. (De meeste Zijper molens hebben een vlucht tussen 18 en 24 meter.) Blootlegging van bet fundament van de molen: een penant met de aanzet van de veldmuren.(foto C Otter) Dat de molen als stellingmolen werd gebouwd ligt hier voor de hand vanwege de ongunstige ligging achter de dijk voor de heersende westelijke en zuidwestelijke winden. Dekker 4. G.H. Keuncn 5. A.M. van Dop 6. P. Boorsma Rond de Hoge Sluis De Zijpe, deel II (1813-1920) Westfaalsc stoffenhandelaren in de Zijpe Poldermolens uit de Molenpolder, Tweestromenland no. 35 Maas en Waals Tijdschrift voor Strcekgcschiedcnis De Vlieger, Wieringerwaard Duizend Zaansc Molens Verdere bronnen: Kadaster Alkmaar: Kadastrale Leggers Zijpe Sectie A, Hypotheekregister 4 Alkmaar Rijksarchief in Noord-Holland te Haarlem: Archief van het Prov.

8.

Artikelnummer: 1984012024   Molenaars in de Zijpe in 1674 en 1742 ZHB 1984-01; uitgave nr. 4;   auteur: Bremer, J.T. (Jan)    (1600-1755) Op de kaart van de Zijpe van Batista Doetecomius uit 1600 staan in totaal 21 molens: twee in de polders B en T, één in polder. C, D, E, F, G, H, I, L, M, N, en Q en drie in de polders K en P. Een en twintig watermolens. Hoewel er op de kaart van Doetecomius in totaal drie molens in polder K staan afgebeeld, waarvan twee bij Oudesluis, woonde er volgens het kohier van 1674 slechts één watermolenaar, de weduwnaar Adraen Jansz Braeff met drie jonge kinderen. Op de kaart van Doetecomius staan ook in polder P drie molens aangegeven, maar er woonde volgens het kohier slechts één watermolenaar aan de Ruygewech (polder P/K), de vrijgezel Claes Jansz Mosch. Waarschijnlijk woonde alleen op de grote molens een vaste molenaar. J.T. BREMER. (Red.) Bij de Stichting Zijper Molens zijn in beperkte mate nog plattegronden verkrijgbaar met daarop de indeling van de polders in de Zijpe en de betreffende molens, (telefoon 02268-1233 Truida v.d. HUL-GEENSEN.) KOHIER 1742 Volgens het Quohier van alle de Familien of Huyshoudingen uit 17^2 (polderarchief Zijpe No. 363) zijn er behalve één molenaar op de meelmolen (uit belastinggegevens over de omzet op het gemaal blijkt dat de korenmolen van de Zijpe een hoge omzet had (bijna ƒ 3-500.-) en daarmee tot de hoogste in Hollands noorden behoorde) in polder H (Jacob Cornelisz Geus) slechts 18 watermolenaars: A. Arrien Gerritsz, een weduwnaar met twee kinderen. B. Jan Schenk, gehuwd, geen kinderen (thuis). C. Ariën Gerritsz, gehuwd, één kind. F. Lammert Gerritsz, gehuwd, twee kinderen; deze molenaar is tevens boer. H. Jan Sijmonsz, gehuwd, vier kinderen. G. (zuider) Jan Hartogh, gehuwd, zeven kinderen, dit gezin wordt derhalve (?) "gealimenteerd". G. (noorder) Lammert Blaew, gehuwd, drie kinderen; deze molenaar is tevens (pacht)boer. L. Cornelis Claesz, weduwnaar, twee kinderen en een meid (dienstbode) M. Arriën de Groot, gehuwd, één kind. N. (ooster) Jan Pietersz Kortop, vrijgezel. N. (wester) Jan Arisz, weduwnaar, met dochter en haar twee kinderen wordt "gealimenteerd". R. Frans Janse, gehuwd, twee kinderen. Q. Jan Nanninghse, gehuwd, twee kinderen. D. Dirk Jansz Foet, vrijgezel, woont met een meid (dienstbode). K. Jan Pietersz Braaff, gehuwd, vier kinderen. I. Sijmon Dirksz, vrijgezel. 0. Pieter Ariensz, gehuwd en een kind. P. Jan Keyser, gehuwd, bij hem in woont een volwassen zoon Hendrik Jansz. "arbeytsman". MOLENS NOORDERKWARTIER TEN PLATTELAND 1755 Verdeeld naar hun gequoteerde omzet per jaar 1 juli - 30 juni Tot 500 per jaar Boven 500 tot 1000 Boven 1000 tot 1500 Boven 1500 tot 2000 Boven 2000 tot 2500 Boven 2500 - 3000 Boven 3000 - 3500 Boven 3500 tot 4000 Boven 4000 Limmen, Heiloo, Zijdewind, Aartswoud 4 molens Castricum, Akersloot, Bergen, Schoorl, Ursem, Koedijk, St. Pancras, Winkel, Groot-Schermer, Schermerhorn, Wijdenes, Binnenwijzend, Beets, Schellinkhout, Grosthuizen, Hauwert, Bobeldijk, Benningbroek 18 molens Petten, St. Maarten, Nieuwe Niedorp, Oude Niedorp, Wieringerwaard, Hensbroek, Venhuizen, Kwadijk, Wervershoof, Abbekerk, Hoogwoud 11 molens Warmenhuizen, Spanbroek, Bovenkarspel, Oosthuizen, Midwoud 5 molens Uitgeest, Oterleek, Barsingerhorn-1, Barsingerhorn-2 (op de Tin), Nieuwendam, Ilpendam 6 molens Egmond, Graft, de Bangert, Grootebroek, Hoogkarspel, Landsmeer, Broek in Waterland, Ransdorp 8 molens Noord-Scharwoude, Schagen, Zijpe 3 molens Beemster 1 molen Den Helder/ Huisduinen, De Rijp 2 molens TOTAAL 58 molens De molens met de meeste omzet waren die van Den Helder en van de Rijp, gevolgd door de Beemster, Noord-Scharwoude, Schagen en Zijpe.

Uitgebreid zoeken